مراحل رشد کودک ١٨ماهه تا ٢ ساله شامل تغییرات مهمی در توانایی‌های جسمی، حرکتی، ذهنی، زبانی، اجتماعی و عاطفی است. در این بازه، کودکان مهارت‌های جدیدی مانند راه رفتن مستقل، دویدن، صحبت کردن با جملات کوتاه و ابراز احساسات را یاد می‌گیرند. البته، سرعت رشد در هر کودک متفاوت است، اما نقاط عطف مشخصی وجود دارند که می‌توانند والدین را در ارزیابی روند طبیعی رشد فرزندشان راهنمایی کنند.
در ادامه، جزئیات این مراحل را بررسی کرده و راهکارهایی برای حمایت از رشد سالم کودک ارائه خواهیم کرد.
مراحل رشد کودک ١٨ماهه تا ٢ ساله
هیچ دو کودک به یک روش یا با سرعت یکسان رشد نمی‌کنند و مهارت‌های جدید را یاد نمی‌گیرند. بااین‌حال، الگوهای رشد کودکان تا حد زیادی قابل پیش‌بینی هستند.
برای آشنایی با مراحل رشد کودک ١٨ماهه تا ٢ ساله، این ویدئو را تماشا کنید و ایده‌هایی برای حمایت از رشد سالم کودک خود دریافت کنید.
مراحل رشد در کودکان ۱۸ ماهه تا ۲ ساله
مراحل رشد جسمی حرکتی کودک 18 ماهه تا 2 ساله
✅ به تنهایی راه می‌رود:
کودک در ۱۸ تا ۲۴ ماهگی قادر است بدون کمک دیگران به تنهایی راه برود. در این مرحله، تعادل او بهبود یافته و اعتماد بیشتری به حرکات خود دارد. برخی از کودکان حتی می‌توانند در حین راه رفتن، اسباب‌بازی یا اشیای کوچک را حمل کنند و بدون افتادن، مسیر خود را تغییر دهند. این مهارت نشان‌دهنده پیشرفت در رشد عضلات پا، هماهنگی بینایی و حرکتی، و تعادل بدن است. والدین می‌توانند با ایجاد محیطی ایمن، فرصت بیشتری برای تمرین راه رفتن به کودک بدهند.
✅ هنگام راه رفتن اسباب‌بازی را حمل می‌کند:
در این مرحله، کودک می‌تواند هنگام راه رفتن، یک اسباب‌بازی یا شیء کوچک را در دست بگیرد بدون اینکه تعادل خود را از دست بدهد. این مهارت نشان‌دهنده پیشرفت در هماهنگی بین دست و پا، تقویت عضلات و بهبود کنترل حرکتی او است.
✔ توپ را به جلو ضربه می‌زند و آن را پرتاب می‌کند.
✔ برج چهار یا بیشتر بلوک را روی هم می‌سازد.
✔ پازل‌های ساده دو یا سه‌قطعه‌ای را کنار هم می‌چیند.
✔ می‌تواند خطوط مستقیم و دایره‌ای را ترسیم کند.
✅ کودک در این مرحله مهارت‌های استقلالی بیشتری کسب می‌کند، مانند غذا خوردن با قاشق، نوشیدن از لیوان بدون نی و کمک به درآوردن برخی لباس‌های خود، که نشان‌دهنده تقویت هماهنگی دست و دهان و رشد مهارت‌های حرکتی ظریف است.
✅ کودک تعادل و قدرت عضلانی بیشتری پیدا کرده و می‌تواند به‌تنهایی بدود و با گرفتن نرده، بدون کمک از پله‌ها بالا و پایین برود، که نشان‌دهنده پیشرفت در مهارت‌های حرکتی درشت و هماهنگی بدنی او است.
مراحل رشد ذهنی و شناختی کودک 18 ماهه
در ۱۸ ماهگی، رشد ذهنی و شناختی کودک به سرعت پیشرفت می‌کند. او شروع به تشخیص اشیاء و نام بردن برخی از آن‌ها می‌کند و می‌تواند به قسمت‌های مختلف بدن خود اشاره کند. درک کودک از دستورالعمل‌های ساده افزایش می‌یابد و می‌تواند درخواست‌های یک مرحله‌ای مانند “بیا اینجا” را دنبال کند. همچنین، او بازی‌های وانمودی مانند غذا دادن به عروسک را آغاز می‌کند و به ورق زدن کتاب‌ها و گوش دادن به داستان‌ها علاقه نشان می‌دهد. این مرحله زمان مناسبی برای تقویت مهارت‌های شناختی از طریق بازی، کتاب‌خوانی و تعامل با کودک است.
رشد زبانی و مهارت‌های ارتباطی کودک
✔ از سه تا چندین کلمه استفاده می‌کند.
✔ شروع به تقلید عبارات دوکلمه‌ای مانند “همه تموم شد” می‌کند.
✔ هنگام نیاز، به اشیاء یا افراد اشاره می‌کند.
✔ می‌تواند “نه” بگوید و سر خود را تکان دهد.
✔ نام برخی از افراد آشنا و اعضای بدن را می‌داند.
✔ دستورهای ساده را دنبال می‌کند (مثلاً “لیوانت را بیاور”).
✔ در مکالمات، کلمات شنیده‌شده را تکرار می‌کند.
✔ جملات دو تا چهار کلمه‌ای می‌سازد.
توسعه اجتماعی و عاطفی کودک
✔ ممکن است لجبازی کند و هنگام ناراحتی صدای بلندی داشته باشد.
✔ احساسات مختلف مانند محبت، خجالت، خشم و ترس را نشان می‌دهد.
✔ از رفتار والدین و بزرگسالان آشنا تقلید می‌کند.
✔ ممکن است از غریبه‌ها بترسد و به والدین بچسبد.
✔ علاقه خود را به کودکان دیگر نشان می‌دهد و گاهی کنار آن‌ها بازی می‌کند.
✔ ممکن است شروع به تقسیم اسباب‌بازی‌ها یا وسایل خود با دیگران کند.
✔ بازی‌های وانمودی مانند تغذیه عروسک را انجام می‌دهد.
✔ به دستورهای ساده مانند “بیا اینجا” یا “دستت را بده” پاسخ می‌دهد.
✔ شروع به نشان‌دادن استقلال می‌کند اما همچنان به والدین وابسته است.
حمایت از رشد سالم کودک 18 ماهه تا 2 ساله
برای اینکه کودک در این دوره حساس بتواند به‌خوبی رشد کند، والدین و مراقبان باید محیطی ایمن، غنی از تعامل و سرشار از فرصت‌های یادگیری فراهم کنند. در ادامه راهکارهایی برای حمایت از رشد جسمی، ذهنی، زبانی و اجتماعی کودک ارائه شده است:
۱. تقویت مهارت‌های حرکتی و جسمی
- اجازه دهید کودک آزادانه بدود، بپرد و از پله‌ها بالا و پایین برود تا تعادل و قدرت عضلانی او تقویت شود.
- اسباب‌بازی‌های تعادلی مانند سه‌چرخه‌های کوچک یا توپ‌های نرم برای هماهنگی حرکتی مفید هستند.
- تشویق به استقلال در کارهایی مانند غذا خوردن با قاشق و کمک به پوشیدن لباس‌ها، مهارت‌های حرکتی ظریف کودک را تقویت می‌کند.
۲. حمایت از رشد زبانی و ارتباطی
- با کودک صحبت کنید، برایش کتاب بخوانید و او را تشویق کنید نام اشیاء را بگوید تا دایره واژگانش گسترش یابد.
- از کودک بخواهید به تصاویر کتاب اشاره کند و درباره آن‌ها صحبت کند.
- هنگام صحبت با کودک از جملات ساده و واضح استفاده کنید و او را تشویق کنید جملات کوتاه‌تر را تقلید کند.
۳. تقویت رشد اجتماعی و عاطفی
- احساسات کودک را بشناسید و به آن‌ها پاسخ دهید تا احساس امنیت کند.
- فرصت‌هایی برای بازی با کودکان دیگر ایجاد کنید تا مهارت‌های اجتماعی او تقویت شود.
- رفتارهای مثبت کودک را با تحسین و تشویق تقویت کنید و از تنبیه‌های شدید پرهیز کنید.
۴. افزایش توانایی‌های شناختی و ذهنی
- بازی‌های فکری ساده مانند پازل‌ها و مرتب‌سازی اشکال و رنگ‌ها به تقویت هوش کودک کمک می‌کند.
- فرصت‌هایی برای کشف محیط اطراف و تجربه‌های جدید ایجاد کنید، مانند بازدید از پارک یا لمس اشیاء مختلف.
- بازی‌های وانمودی مانند غذا دادن به عروسک یا تلفن زدن با اسباب‌بازی را تشویق کنید تا تخیل و خلاقیت کودک تقویت شود.
۵. ایجاد یک محیط امن و پایدار
- محیطی ایمن و بدون خطر فراهم کنید تا کودک بتواند به‌راحتی حرکت کند و دنیای اطراف را کشف کند.
- برنامه روزانه منظم شامل زمان مشخص برای غذا خوردن، خواب و بازی باعث ایجاد حس امنیت در کودک می‌شود.
- در صورت مشاهده تأخیر در رشد، حتماً با متخصص کودک یا روانشناس رشد مشورت کنید.
چک‌لیست رشد کودک ۱8 ماهه و ۲ ساله
رشد کودکان در ماه‌های ۱8 تا ۲۴ ماهگی با پیشرفت‌های مهمی در مهارت‌های حرکتی، زبانی، شناختی، اجتماعی و عاطفی همراه است. در این مرحله، کودک بهتر راه می‌رود، شروع به دویدن می‌کند، جملات کوتاه‌تری می‌سازد، بازی‌های وانمودی انجام می‌دهد و استقلال بیشتری نشان می‌دهد. بررسی این مهارت‌ها می‌تواند به والدین کمک کند تا رشد فرزند خود را بهتر درک کرده و از او حمایت کنند.
📥 در این فایل می‌توانید چک‌لیست رشد کودک 18 ماهه را دانلود کنید: چک لیست رشد کودک 18 ماهه
📥 در این فایل می‌توانید چک‌لیست رشد کودک 2 ساله را دانلود کنید: چک لیست رشد کودک 2 ساله
نتیجه گیری
کودکان ۱۸ ماهه تا ۲ ساله در این دوره تغییرات مهمی را در مهارت‌های حرکتی، شناختی، زبانی و اجتماعی تجربه می‌کنند. آن‌ها استقلال بیشتری پیدا می‌کنند، ارتباطات خود را گسترش می‌دهند و دنیای اطراف را با کنجکاوی کشف می‌کنند. والدین می‌توانند با ایجاد محیطی ایمن، تعامل مثبت، تشویق مهارت‌های جدید و استفاده از بازی‌های آموزشی، به رشد سالم کودک کمک کنند. اگر تأخیری در رشد کودک مشاهده شد، مشورت با پزشک یا متخصص رشد کودک می‌تواند راهنمای مفیدی باشد.