اثرات ماساژ روي مسيرهای حرکتي
در هنگام انجام درمان براي بيماراني که تحت استرس قرار دارند،عضلات حساس و سفت بتدريج در طي درمان نرمتر مي شوند.اين تغيير تون عضلاني ماهيتا بصورت سايکوموتور است و عمدتا بخاطر پاسخ هاي آرام سازي عضلات از طريق سيستم ليمبيک نسبت به لمس است..در نوزادان نارس،استفاده از تحريکات لمسي منجر به ايجاد حرکات نرمتر و کاهش حرکات پرشي،و ايجاد بلوغ حرکتي بدون افزايش تون شده است.در کودکان بيش فعال،ماساژ منجر به کاهش حالتهاي هيجاني و بهبود تون عمومي عضلاني شده است.مشخص شده که استفاده ازماساژ در کودکان فلج مغزي باعث کاهش اسپاسيتي ميشود.پس ميتوان نتيجه گرفت که هوشياري و شناخت براي ايجاد اين اثرات سايکوموتور حتما ضروري نيست.استفاده از تحريکات لمسي حتي درافراد با سطح شناختي پائين هم ميتواند پاسخ هاي آرام سازي ايجاد نمايد.در يک نوع آنومالي که کودک فقط يک نيمکره مغزي را دارد ولي داراي سيستم ليمبيک سالم است،بسياري از رفتارهايي که از اين سيستم ناشي مي شوند مثل گريه هنگام مواجه با ديسترس،هنوز وجود دارند.وقتي نوزاد گريه مي کند،نوازش ملایم باعث ايجاد آرم شدن عضلاني و قطع گريه گريه کودک مي گردد.اين مسئله نشان ميدهد که اثرات استفاده از ماساژ نياز به هوشياري ندارد بلکه اين پاسخ ها ميتواند در بخش هاي تحتاني سيستم عصبي يکپارچه شود.با اين بايد توجه داشت که هر چند در مثال اخير ايجاد پاسخ ها بدون دخالت مراکز بالاتر صورت گرفته است،باعث ايجاد تنظيم دقيق حالتهاي احساسي گوناگون ميگردد.وبدين گونه است که تجارب قبلي افراد روي فعاليت سيستم ليمبيک اثر مي گذارد.اين مسئله ميتواند منجر به ايجاد دامنه وسيعي از پاسخ ها شود.بهمين خاطر تجارب لمسي قبلي فرد در چگونگي پاسخ دادن به درمان موثر است.
ماساژکاردرمانی درنوزادان نارس، موجب افزايش وزن آنها گرديده است.مکانيسم بيولوژيک مسئول اين افزايش وزن ممکن است به خاطر افزايش تون پاراسمپاتيک و در نتيجه افزايش انسولين (هورمون جذب مواد غذايي)باشد.مشخص شده که اين افزايش وزن در ظرف کمتر از 5 روز استفاده از ماساژ اتفاق افتاده است.اين نوزادان اغلب فعالتر و هوشيارترند و افزايش تکامل رفتاري را نشان ميدهند.در نوزادان نارس و نابالغ،تحريکات لمسي نياز به اکسيژن را کاهش و تعداد سلولهاي خوني آنها را افزايش داده است.همچنين استفاده از تحريکات لمسي تعداد حملات آنپه را کاهش داده،فرکانس اجابت مزاج را بهبود بخشيده و فرکانس براديکاوري را نيز کاهش داده است.در کودکان مبتلا به درماتيت،ماساژ درماني همه شاخص هاي مربوط به پوست را بهبود داده است از جمله :قرمزي،سختي و سفتي پوست،پوسته پوسته شدن و خارش پوست.
در آرتريت روماتوئيد جوانان درد وسفتي صبح گاهي و نيز سطح هورمون کورتيزول راکاهش داده است.همه اين اثرات لمس احتمالا به خاطر ترکيبي از پاسخ هاي اتونوميک و نورواندوکراين است.
تحريک حسي عمقي باعث ايجاد آرامش دروني مي گردد:مثلا ريلکس شدن عضلات در هنگام انجام تکنيک هاي اکتيو،حس حرکت کامل در تکنيک هاي حرکات پاسيو،آرام سازي عضلاني و مفصلي بدنبال استرچينگ.
اين آرامش درست شبيه همان آرامش است که بعد از فعاليت هاي فيزيکي ،بطور مثال استرچينيگ عضلات در ورزش يوگا،فضاي دروني بدن را در Tai-chi ،حس شادابي و نشاط در دونده ها و لذت هنگام رقص،ايجاد مي شود.اين آرام سازي حرکتی را ميتوان در اوان کودکي جستجو کرد.حرکاتي نظير خزيدن،غلتيدن،نشستن و بدست گرفتن اشياء،همگي همراه با آرامش انجام مي شوند.kulk و همکاران مطرح نموده اندکه حرکات اکتيو نوزادان در واقع ابزاري براي بيان احساسات و آزاد کردن تانسيون است.فعالتيت هاي حرکتي درست همانند ديگر نيازهاي بدن از جمله دفع،خوردن نيازهاي جنسي داراي کيفيت دوره اي است.آرامش و رضايت زماني بدست مي آيد که فرد از طريق حرکت و آزاد کردن تانسيون(کشیدگی عضله)،نيازهاي خود را دنبال کند.(در پی افزایش تانسیون عضله، باعث تحریک فیبرهای حسی گروه Ib میگردند و زمانی که این تحریکات به میزان بالایی شدت یابد، از تانسیون بیشتر عضلات جلوگیری میکنند)
فقر حسی در مقابل تحریک :
تغییر تئوریها در مورد تحریک حسی درNICU نیز باعث تسهیل ورود کاردرمانها به بخش مراقبتهای ویژه شده است. درک تحول و تفکر در مورد تحریک در NICU، همانطور که در زیر آمده، به درمانگرهای جدید نوزادان کمک میکند بهتر پیشرفت کنند.
1) تحریک جزئی: مراقبت های ویژه در دهۀ 1940 و 1950، با تحریکات جزئی بودند. در این مراکز نور کم، محیط آرام و محدودیت در ورود خانواده ها و حتی پزشک رعایت میشد.
2) تئوری فقر حسی:با کمبود محرک دراین بخشها پرستاری به سرعت تئوری فقر حسی در دهۀ 1960 و 1970 مطرح شد. نوزادان در NICU گمان میگردید که از نظر رشدی در معرض خطر هستند زیرا از حواس نرمال که به طور طبیعی در رحم یا در خانه بعد ازتولد اتفاق میافتاد، محروم بودند.
3) برنامه های تحریک حسی: طرفداران فقر حسی از ارائه یک رژیم تحریکات حسی برای همه دفاع میکردند. این برنامه های تحریکی مکمل، معمولاٌ شامل ماساژ، لمس کردن ها، دامنۀ حرکت پسیو، داده های وستیبولار یا داده های شنوایی بود. نگرانی ها این بود که تحریک خارجی زیاد ممکن است برای نوزادان با شرایط با ثبات و بزرگتر سودمند باشنداما برای نوزادان ضعیف احتمالاً پراسترس خواهد بود. پاسخهای رفتاری هر نوزاد در مطالعات این دوره گزارش نشده بود.
4) تئوری overload حسی: مدل فقر حسی از دانش و تکنولوژی آن زمان به درستی استفاده نکرده بود و با افزایش تحریکات نامنظم، نوزادان را در NICU آشفته کرده بود. بخش مراقبتهای ویژه وسیعتر و روشنتر از قبل و اتاقها با مانیتوهای پرسروصدا و تجهیزات پر شده بودند.
تکنولوژی افزوده شده پرسنل بیشتری نیاز داشت که در بخش مکرر کودک را handling میکردند و شدت سروصدای کلی و سطح فعالیت را در بخش افزایش داده بودند. تئوی overload حسی که در دهۀ 1970 شروع به پدیدار شدن کرد، مطرح نمود که نوزدان NICU تحت بمباران ثابتي از محرکهای نامناسب هستند.
منطقی به نظر میرسد که تحـریک حسی با سیستمهای حسی مانند حـس لمس شروع شود.
ماساژ که حس لامسه را ایجاد میکند و استرس را در سایرین کاهش میدهد، به طور فزایندهای به عنوان یک مداخلۀ درمانی برای افزایش رشد و پیشرفت نوزاد نارس و نوزادان کم وزن در NICU توصیه شده است. ملاحظات عمده شامل این مطالب میشود.
■ ماساژ یک هنر و یک علم است، بهترین شکل انجام آن با مراقبی است که به طور مناسب تکنیک ماساژ نوزاد، احتیاطات و نشانههای هشدار دهنده را آموزش دیده باشد. مراقب میتواند (و باید) به والدین هم بیاموزد.
■ مانند هر نوع تحریکی، درمانگر باید خیلی در مقابل پاسخهای فیزیولوژیک و رفتار عصبی نوزاد گوش به زنگ باشد و مطابقاً handling را اصلاح کند.
■ ماساژ در NICU شامل لمس آرام اما محکم (نه لمس سبک) است که مطابق با پاسخ نوزاد داده میشود (یا متوقف میشود)
■ ماساژ سنتی میتواند از نظر فیزیولوژیک استرسزا باشد و از نظر رفتاری آشفتگی برای نوزادان نارس جوانتر در حدود 32 هفته PCA یا آنهایی که هنوز از نظر پزشکی ثبات ندارد، ایجاد کند. این نوزادان جوانتر یا ضعیف ممکن است خیلی از لمس ملایم در یک قنداق سود ببرند.
4- محرک شنوایی به صورت مکمل میتواند اگر نوزاد آرام و با خواب مناسب است استفاده شود، اما اگر نوزاد دچار استرس باشد باید سریعا قطع شود.
این مطلب ادامه دارد...((بخش سوم ماساژ تخصصی نوزاد))
بخش اول رابا کلیک بروی ماساز کاردرمانی درنوزادان نارس دانلود کنید
تذکر مهم قبل از انجام ماساژ جهت اطمینان از اجرای صحیح با کاردرمانگر مشورت کنید.
ماساژهایی که در فایل آموزش داده شده برای کودکان دوماه به بالا مناسب است. که این ماساژ برای:
1-برای دل درد(کولیک)
2-ماساژ دست( بازو) وپا
3-سر وصورت
4-تنه
ترجمه وتنظیم
کاردرمانگر محمد مهدی خاتمی
انجام این ماساژ برای ایجاد آرامش درنوزادان همراه با خواندن شعروآهنگ انجام میشود که جلب توجه نوزاد به سمت مادر بیشترمیشود .در پایین صفحه دوکلیپ آموزشی برای شما قرا گرفته است.
🔔⭕️بروز رسانی 11آبان 97⭕️
تنفس باید با دستگاه تهویه انجام شود. زیرا ریه های نوزادان قادر به تنفس بدون کمک مکانیکی نیستند. با پیشرفت در تکنولوژی نرخ نوزادان زودرس زنده مانده در معرض خطر افزایش یافته است. نوزادان "زودرس" (از لحاظ فنی هر نوزاد متولد شده بعد از اوایل 3 هفتگی) اگر آنها کمتر از 2 پوند وزن داشته باشند در حدود 70 درصد شانس بقا دارند، 90٪ از نوزادان زودرس با وزن بین 2 و 3 پوند زنده میمانند.
مطالعه انجام شده با یک نمونه از 266 نوزاد در معرض خطر با نابالغی شدید نشان داد که در حدود یک سوم از جمعیت اختلال شنوایی یا مشکلات گفتار / زبان دارند. نوزادان دنیا آمده قبل از 37 هفتگی دوره بارداری کوتاه و نارس یا زودرس در نظر گرفته میشوند. از لحاظ تاریخی، نوزادان نارس با وزن کم تعریف میشدند. در اصل، نارس بودن و وزن کم هنگام تولد معمولا همزمان اند، به ویژه در میان نوزادان با وزن 1500 گرم یا کمتر در هنگام تولد (در حدود 3 پوند)، هر دو عامل موثر با افزایش مرگ و میر نوزادان و آمار مرگ و میر اند. جدا کردن کامل عوامل موثر با نارس بودن از آنانی که موثر بر وزن کم هنگام تولد اند دشوار است.
روش انجام معاینه:
١- بررسی نوزاد در زمان تولد و ۱ تا ۵ دقیقه بعد از تولد (آپگار) آپگار شامل موارد ذیل است :
• ظاهر نوزاد، نبض، میزان تحریک پذیری و اخم کردن، میزان فعالیت، و تنفس
وجود ندارد ضربان قلب تنقس تحریک پذیری | تون عضلانی
رنگ جمع امتیاز
به عنوان راهنمایی برای پیش آگهی و نیاز به مشاهده نزدیک و مراقبت در اتاق زایمان و اتاق نگه داری نوزادان بیشترین کاربرد ثابت شده است
یک دقیقه، 5 دقیقه و 10 دقیقه پس از تولد نوزاد، پنج مشاهده استاندارد(ضربان قلب، تلاش تنفسی، تحریک پذیری رفلکس، تون عضلانی، و رنگ) مورد توجه هستند. امتیاز از 0-2 برای هر مشاهده بر اساس مقیاس نشان داده شده امتیاز کامل از 10، نوزاد را در بهترین شرایط ممکن نشان میدهد. امتیاز های پایین آپگار گرفته شده در 1 دقیقه و 5 دقیقه شاخصی از آسفیکسی و نشانه نیاز به تهویه کمکی است (American Academy of Pediatrics, 1986). امتیاز های در 5 و 10 دقیقه به طوردقیق ترنشان دهنده احتمال درگیری عصبی مانند فلج مغزی هستند. (Vaughan, McKay, & Behrman, 1979). احتمال دارد نوزادان نارس بیشتر از یک نوزاد کامل حملات anoxic را تجربه کنند. ممکن است نوزادان با امتیاز پایین آپگار و آنوکسیا در 1 دقیقه و 5 دقیقه پس از تولد سطوح پایین PL-L شریانی، کما، تشنج، یا نیاز برای احیا با اکسیژن از طریق ماسک یا لوله گذاری داشته باشد (Hegyi et aI., 1998).
جدول ارزیابی آپگار
• میزان طبیعی آپگار ۷ تا ۱۰ است. :
قبل از تعیین آپگار باید نوزاد را گرم نمود
• میزان آپگار ۴ تا۷ در دقیقه اول، نیاز به دادن اکسیژن و خشک و گرم نمودن نوزاد دارد.
• میزان آپگار صفر تا ۴ نیاز به احیاء قلبی دارد.
• از دقیقه ۵ به بعد معاینه فیزیکی نوزاد شروع میشود.
• ارزیابی سن حاملگی برای پیش بینی مشکلات وابسته به سن لازم است.
• استفاده از روش دوبوویتس جهت ارزیابی نوزادان بالاتر از ۳۴ هفته و در عرض ۱۰ تا ۱۵ دقیقه انجام میشود و از روش بالا در جهت ارزیابی نوزادان نارس کمتر از ۳۴ هفته و نوزادان زیر ونتیلاتور و بد حال و در عرض ۳ تا ۴ دقیقه استفاده میشود.
معاینه نوزاد با روش سیستمیک و از سر تا پا
• ابتدا مشاهده ظاهر نوزاد از نظر اختلالات و ناهنجاریها و کشیدن دست به تمام قسمت های مختلف بدن از سر تا انگشتان • توجه به نوع پوزیشن نوزاد • شروع معاینه با سمع قلب و ریه و شکم (به دلیل آرامش نوزاد) و بعد بررسی رفلکسها (مختل کننده آرامش نوزاد)
معاینه سر
• توجه به ظاهر کلی، پوزیشن، فعالیت، گریه کردن، سطح هوشیاری نوزاد • اندازه دور سر معمولا ۱ / ۴ سطح بدن نوزاد را تشکیل میدهد. • اندازه گیری دور سر (میزان طبیعی ۱ + یا۱–35/5تا33/5) در غیر اینصورت احتمالا میکروسفالی و یا ماکروسفالی است.
• اندازه گیری دور سر نشانگر رشد جمجمه و محتویات آن است.
• در بدو تولد دور سر 4/1 قد و 3/1 وزن بدن
و در انتهای بلوغ دور سر 8/1 قد و10/1وزن بدن
ضعیت فونتانلها(ملاج) • معاینه فونتانل ها با دو انگشت از جلو به عقب انجام میگیرد.
• نوزادان ۸ تا ۶ فونتاتل در محل اتصال استخوانهای جمجمه دارند
• فونتانل ها : ۶ فونتانل (۱ فونتانل قدامی، ۱ فونتانل خلفي، و ۴ فونتانل پس سری)
• فونتانل قدامی یا ملاج بزرگ به شکل لوزی و اندازه5/2 سانتی متر و تا ۱۸ ماهگی بسته میشود.
• فونتانل خلفی به شکل مثلثی و اندازه ۰ / ۵ تا ۱ سانتی متر و در ۲ تا ۴ ماهگی بسته میشود. • فونتانل سوم بزرگ نشانگر تیروزمی ۲۱ است. و در نوزادان نارس هم دیده میشود.
موقعیت چشمها
• توجه به چشم ها از نظر وجود عفونت و ترشح
• معمولا با بلند کردن و عقب و جلو بردن آرام نوزاد چشمهایش خود بخود باز میشوند.
• بررسی و معاینه چشمها از نظر: لوچی، گلوکوم مادرزادی، ترشح چرکی، خونریزی زیر ملتحمه اسکلرا و رتین
• توجه به دفورمیتی های چشم. فاصله بین دو چشم که باید به اندازه یک چشم باشد (در صورت فاصله بیشتر هیپرتلوریسم و در صورت فاصله کمتر هیپوتلوریسم)
• بررسی از نظر وجود نیستاگموس چند روزه و معاینه کیسه اشکی
• خونریزی شبکیه و خونریزی ملتهمه اگر وجود دارد نیاز به پیگیری بیشتری دارد.
• کاهش محرک های نوری برای حفظ سلامت چشم های نوزاد اهمیت دارد.
• ارزیابی بینائی از ۴ ماهگی ولی تطابق تا ۶ سالگی قابل انجام است
• در صورت آسیب به عصب زوج پنجم در اثر تروماهای زایمانی انحراف چشم به يکطرف ایجاد و در مدت ۳ تا ۴ هفته بدون درمان بهبود مییابد و در صورت آسیب به عصب زوج هفتم انحراف صورت به طرف مقابل ضایعه است .
• در صورت آسیب به عصب زوج هفتم مرکزی فقط دهان کج میشود و در صورت آسیب به عصب زوج هفتم محیطی علاوه بر کج شدن دهان چشمها باز میماند و بسته نمیشود و خطرناکتر است و قرنیه خشک میشود.
دستگاه عصبی عضلانی:
• بررسی رفلکسها شامل مکیدن، مورو، چنگ زدن، جستجو کردن و...
رفلکس ها:
•مکیدن (sucking)
•جستجو Rooting))
• تونیک گردن Tonic neck
•چنگ زدن Palmar grasp))
•در جا قدم زدن (Stepping)
•خزیدن Crawl) )
•گرفتن با پا (Plantar grasp)
•بابینسکی (Babinski) بعد از ۲ سالگی
• مورو (Moro) یا از جا پریدن (Startle) •
•و باز و بسته کردن چشمها(Blinking)پلک زدن
قرار دادن پاها (Placing)
• معاینه ستون فقرات با دو انگشت از ناحیه گردنی به حالت فشارنده تا ناحیه خاجی برای پیدا spina bif ida مخفی (فرو رفتگی در ستون فقرات)
• عدم عقب کشیدن یک اندام در زمان تحرک دردناک (بیحسی یا فلج)
• تغییر قیافه یا گریه کردن بدون کشیدن اندام به عقب (فلج حرکتی بیش از بیحسی)
• پاسخ به محرک دردناک و بدون تغییر قیافه یا گریه (ضایعات نخاعی)
• نبودن رفلکس پلک زدن در پاسخ به نور (نشانه کوری)
• فاقد پلک زدن در پاسخ به صدای بلند و تیز (کاهش شنوایی)
• فقدان رفلکس چنگ زدن بعد از ۴ ماهگی (نقص در عمل مغز)
• وجود دائمی دست مشت کرده بعد از ۲ماهگی (صدمه به سیستم عصبی)
• باز بودن ثابت و نزدیک شدن پا ها احتمال (پاراپلژی یا دیپلژی)
• ادامه پاسخ مورو بعد از ۴ ماهگی نشانه بیماری عصبی است.
• فقدان بویایی در عفونتهای تنفسی فوقانی، شکستگی قاعده جمجمه، ئيدرو سفالی و مننژیت چرکی
• عدم تقارن کام نرم و خشونت صدا (صدمه به عصب ۱۰ یا واگ)
• لرزش زبان (آسیب عصب ۱۲)
• فلج عضله ذوزنقه ای و استرنوما ستوئید (آسیب عصب ۱۱)
• هیپوتونی (ضایعات نیمکره های مغزی، مخچه، نخاع)
اختلال های تنفسی در کودکان با فلج مغزی
دو شکل از تنفس وجود دارد، یکی تنفس نباتی و دیگری تنفس گفتاری است. تنفس نباتی به وسیله تنفس تو دماغی (خیشومی) تقریبا با هر دم و بازدم صورت میگیرد. تنفس گفتاری به وسیله تنفس های دهانی با یک مرحله دم سریع و یک مرحله از بازدم طولانی توصیف میشود.تمامی انواع مشکلات تنفسی در میان کودکان با فلج مغزی به وسیله محققان و متخصصان کلینیک گزارش شده است؛ بیشتر این تفاوت هایی که ظاهر میشود، در ارتباط با عدم بلوغ سامانه ی عصبی مرکزی که تنظیم کننده مراکز تنفسی است است. برخی از کودکان ممکن است تأخیراتی را در تنفس نباتی و تنفس گفتاری به نوبت نشان دهند. در حالی که کودکان دیگر ممکن است قادر نباشند تنفس خود را تغییر دهند. تنفس ها هر دقیقه ممکن است ضعیف یا شدید شوند و برخی از این افراد میتوانند حرکات دم و بازدم متناوبی را نشان دهند و دارای تنفس مقابله ای هستند.برخی از اختلال های تنفسی در میان افراد با فلج مغزی در ارتباط با ماهیچه های داخلی است که مستقیم با غیر مستقیم با مراکز تنظیم کننده عصبی در ارتباط است. در میان نشانه های فلج کننده ممکن است ضعف ماهیچه های شکمی و تنفسی و مقدار کمی از حرکت دیافراگم ومشکلاتی در مسیر هوا منجر به حرکات غیر منظم در این زمینه باشد.
🎥ارزیابی تنفسی در کودکان
تنفس صحیح درکودکان امری مهم درمهارتهای گفتاری و فعالیت حرکتی وچابکی در کودکان محسوب میشود در اینجا به ارزیابی میپردازم.
ویدیو اول
🎥ویدیودوم
ترجمه وتنظیم
کاردرمانگر محمد مهدی خاتمی
بستن *نام و نام خانوادگی * پست الکترونیک * متن پیام |
کلینیک کاردرمانی محمد مهدی خاتمی | متخصص کاردرمانی در تهران (آکوپیشنال تراپیست)
تهران،بلوار قیطریه،بالا تر از کوچه شیروانی پلاک ۷۷، طبقه چهارم، واحد ۸
شماره تماس بهترین مرکز درمان اوتیسم
09125113492