آیا اگر کودک در هنگام هیجان زده دستش را تکان دهد مشکلی است؟
گاهی اوقات، کودکان هنگامی که هیجان‌زده، مضطرب، دست‌های خود را تکان می‌دهند یا رفتارهای خود خود تحریک‌کننده‌ای انجام می‌دهند. به کارهایی اشاره دارد که کودک برای دریافت ورودی حسی اضافی در مواقع نیاز انجام می‌دهد، مانند تکان دادن دست، تکان دادن، زمزمه کردن، چرخیدن، کوبیدن……. این رفتارها به کودک کمک می‌کند تا سیستم حسی خود را تنظیم کند و برای بسیاری از کودکان برای عملکرد روزانه بسیار مهم است. به طور کلی، ما نمی‌خواهیم این رفتارها را متوقف کنیم.اما گاهی اوقات، این رفتارها ممکن است به خود آسیب بزند یا زندگی کودک را مختل کند
هدف این مقاله کمک به خانواده‌ها و آسیب‌شناسان گفتار-زبان است تا بفهمند چگونه می‌توانیم به اصلاح رفتارهای تحریک‌آمیز که برای کودک مضر یا مخرب هستند کمک کنیم..
آیا تحریک و تکان دادن دست در کودکان غیر اوتیستیک ممکن است رخ دهد؟
رفتارهای تحریک کننده در کودکان مبتلا به اوتیسم و همچنین در کودکان دارای اختلالات پردازش حسی رایج است. با این حال، کودکان معمولاً در حال رشد گاهی اوقات این کارها را نیز انجام می‌دهند. فقط به این دلیل که کودک در حال تکان دادن است یا رفتارهای تحریک کننده دیگری انجام می‌دهد، به این معنی نیست که او مبتلا به اوتیسم است.
بسیاری از مردم کودکی را می‌بینند که تکان می‌خوردو فکر می‌کنند: “اوه، آن کودک اوتیسم دارد.” همیشه اینطور نیست! این رفتارها ناشی از نیازهای حسی برآورده نشده است و در انواع مختلف کودکان، حتی در کودکان بدون اختلال، دیده می‌شود. در واقع، بزرگسالان اغلب درگیر رفتارهای خودتحریکی هستند. ما به تازگی راه‌های قابل قبول اجتماعی برای انجام آنها پیدا کرده‌ایم، مانند ضربه زدن به پای خود یا راه رفتن در زمان نگرانی…..
مثلاً وقتی باید در یک جلسه طولانی بنشینم، پایم شروع به لرزیدن می‌کند، روی کاغذم ضربه می‌زنم، آدامس را باد مکنیم، یا بلند می‌شوم و به دستشویی می‌روم تا کمی حرکت کنم. همه اینها به این دلیل است که من برای مدت طولانی بدون ورودی حسی زیادی نشسته ام و بدنم درخواست حرکت دارد. همه ما کارهای کوچکی از این دست انجام می‌دهیم. با این حال، کودکان نمی‌دانند چگونه این نیازها را به روش‌های قابل قبول اجتماعی برآورده کنند، بنابراین تمایل به انجام رفتارهای خودتحریکی دارند که در بزرگسالان کمتر رایج است، مانند تکان دادن دست، تکان دادن بدن و غیره.
اگر کودکی در هنگام هیجان و دستش را تکان دهد به چه معناست؟
این رفتارها به ما می‌گوید که کودک ورودی حسی مناسبی را که در آن زمان به آن نیاز دارد دریافت نمی‌کند. ممکن است او فقط باید بلند شود و حرکت کند. یا، ممکن است به این معنا باشد که مکانیسم‌های پردازش حسی او مختل شده و سیگنال‌ها را آنطور که باید دریافت نمی‌کنند. اگر کودکی رفتارهای تحریک کننده زیادی از خود نشان می‌دهد، ممکن است بخواهید به دنبال یافتن کمک برای نیازهای پردازش حسی کودک باشید.
مراجعه اول به کلینیک کاردرمانی وجود دارند که فقط به کمک به کودکان در زمینه پردازش حسی اختصاص داده شده اند. با یک کاردرمانگر باتجربه که در پردازش و تنظیم پردازش حسی تخصص دارد شروع کنید.
آیا باید رفتارهای تحریک و دست زدن را متوقف کنیم؟
رفتارهای تحریک کننده به کودک کمک می‌کند تا سیستم خود را تنظیم کند و برای بسیاری از کودکان برای عملکرد روزانه بسیار مهم است. به طور کلی، ما نمی‌خواهیم این رفتارها را متوقف کنیم،
برخی از رفتارهای خود تحریکی ممکن است باعث آسیب جسمی کودک شود، مانند گاز گرفتن یا خاراندن خود. چیزهای دیگری ممکن است توجه بی‌رویه به کودک را جلب کند که می‌تواند باعث ایجاد مشکل در دوست‌یابی یا درگیر شدن در تعاملات اجتماعی شود. سایر رفتارها ممکن است شروع به اختلال در آموزش او کنند، برای مثال اگرکودک در کلاس درس باشد و پیاپی خود را تکان دهد نمیتواند به معلم تمرکز کند.
اطلاعات موجود در این صفحه قرار است برای کودکی استفاده شود که باید رفتار خود تحریکی را متوقف کند، زیرا یا به خود آسیب می‌رساند، در آموزش کودک تداخل دارد، یا به این دلیل که خود کودک می‌خواهد رفتار خود را تغییر دهد. اگر کودک رفتار خود تحریک کننده دارد اما از تحریک کردن آزارش نمی‌دهد و همچنان می‌تواند در زندگی روزمره به خوبی عمل کند، دیگر نیازی به جایگزینی رفتار تحریک کننده کودک با چیز دیگری نیست. رفتارهای خود تحریکی را نباید متوقف کرد فقط به این دلیل که اگر کودک از این کار آزارش ندهد، ظاهری عجیب و غریب در او ایجاد می‌کند.
چگونه به رفتارهای تحریک کننده و تکان دادن دست کمک کنیم:
همانطور که قبلاً نیز اشاره کردیم، تنها در صورتی که کودک می‌خواهد آن رفتارها را تغییر دهد، باید به توقف دست زدن یا ضربه زدن فکر کنیم. کودکان از این رفتارها برای تنظیم سیستم حسی خود استفاده می‌کنند و ما نمی‌توانیم این را به سادگی از بین ببریم. با این حال، ما می‌توانیم به کودک کمک کنیم تا رفتارهای تحریک‌کننده مضر یا مشکل‌ساز را با رفتارهای جایگزینی که کمتر مضر، حواس‌پرتی کمتر و برای سایر افراد کمتر قابل توجه هستند، جایگزین کند (در حالی که هنوز به کودک کمک می‌کنیم آن نیازهای حسی را برآورده کند). این مراحل را دنبال کنید تا بفهمید چگونه:
1. با یک کاردرمانگر کار کنید
رفتارهای تحریک کننده در قلب یک مشکل حسی است. به همین دلیل است که داشتن یک کاردرمانگر که بتواند با پردازش حسی کار کند بسیار مهم است. این متخصص قادر خواهد بود نیازهای حسی برآورده نشده را شناسایی کند و پیشنهاداتی برای جایگزینی ورودی حسی ارائه دهد.
2. رفتار و نیاز برآورده نشده را شناسایی کنید:
کاردرمانگر و آسیب‌شناس گفتارزبان یا گفتاردرمان می‌توانند اکنون با هم همکاری کنند تا تشخیص دهند که چه نیازی برآورده نمی‌شود و چه رفتاری سعی در برقراری ارتباط دارد.
اولین کاری که باید انجام دهید این است که تشخیص دهید رفتار چیست و چه نیاز حسی را برآورده می‌کند. به عنوان مثال، ممکن است رفتار را به صورت تکان دادن، تاب خوردن، گاز گرفتن و غیره تشخیص دهید. سپس، تمام مواقعی را که متوجه شدید آن رفتار برای مدتی اتفاق می‌افتد را یادداشت کنید. آنچه را که کودک قبل، در حین و بعد از این رفتار انجام می‌داد، یادداشت کنید.
ممکن است متوجه شوید که کودک همیشه زمانی که برای مدت طولانی نشسته است، زمانی که خسته است یا هیجان زده است شروع به انجام این رفتار می‌کند. همچنین، توجه داشته باشید که احتمالاً کودک چه ورودی حسی از آن رفتار دریافت می‌کند. به عنوان مثال، اگر کودک دست های خود را تکان می‌دهد، احتمالاً ورودی حسی در انگشتانش دریافت می‌کند. اگر او در حال تکان خوردن است، احتمالاً ورودی حسی در مورد تعادل و وضعیت قرارگیری بدنش در فضا دریافت می‌کند. یادداشت هایی بردارید که به شما کمک می‌کند تا ایده هایی در مورد رفتارهای دیگری داشته باشید که می‌توانید آنها را جایگزین کنید.
3. رفتارهای جایگزینی را امتحان کنید که نیازهای مشابه را برآورده می‌کند:
اکنون ما رفتارهای دیگری را امتحان خواهیم کرد که جایگزین رفتار خودتحریکی می‌شوند، اما ایمن‌تر یا کمتر حواس‌پرتی را ایجاد می‌کنند. به خاطر داشته باشید که رفتار جدید کودک ممکن است هنوز دقیقاً شبیه سایر کودکان هم سن او نباشد، اما ما به دنبال ایمن تر یا کمتر حواس پرتی هستیم. وقتی کودک به رفتار جدید عادت کرد، همیشه می‌توانید سعی کنید بعداً رفتار دیگری را به او بیاموزید. شما می‌خواهید چندین رفتار جایگزین مختلف را امتحان کنید تا بهترین کار را برای کودک پیدا کنید.
به‌عنوان آسیب‌شناس گفتار-زبان، می‌توانیم به تسهیل هرگونه راهبرد ارتباطی که در این مرحله ضروری است کمک کنیم. به عنوان مثال، اگر کودک زمانی که ناامید است، دچار اضافه بار حسی شود، می‌توانیم به او کمک کنیم تا آن احساس را منتقل کند و آنچه را که نیاز دارد با استفاده از زبان بدن بپرسد. یا می‌توانیم به کودک کمک کنیم تا نیاز رابا یک استراحت حسی خاص را بیان کند.
از این توصیه ها استفاده کنید تا بر اساس اطلاعاتی که در مرحله آخر جمع آوری کرده اید،
تعیین کنید کدام رفتارهای جایگزینی ممکن است برای کودک مناسب باشد.
راهبردهایی برای برآوردن نیازهای حسی
کودک بیش از حد طولانی نشسته است؟
از کودک بخواهید برای استراحت حرکت کند
به کودک صندلی جایگزین بدهید، مانند صندلی در مقابل زمین، نشستن روی بالش، نشستن روی یک توپ ورزشی کوچک و غیره.
به کودک یک اسباب بازی فیجت بدهید تا هنگام نشستن با آن بازی کند (چیزی کوچک و بدون حواس‌پرتی که می‌تواند دست‌های او را مشغول کند)
کودک خسته است؟
به کودک استراحت کوتاه بدهید (در صورت امکان)
کودک هیجان زده است؟
با دست زدن ریتمیک یا با فشار دادن دست ها به هم جایگزین کنید
کودک عصبانی/ناراحت است؟
با فشردن/ گاز گرفتن دندان گیر/ ضربه زدن به بالش جایگزین کنید
از کودک بخواهید استراحت کند/به پیاده روی بروید
استراتژی های خودآرام سازی را انجام دهید
کودک دارای ورودی لامسه وعمقی/بال زدن در انگشتان است
با فشار دادن دست ها یا فشار دادن دست ها به هم جایگزین کنید
به کودک یک توپ استرس یا اسباب بازی قابل فشار دادن بدهید تا با آن بازی کند
با کودکی که روی دست نشسته است جایگزین کنید (برای احساس فشار)
کودک برای تعادل بدن تکان میخورد/ورودی حسی است
از کودک بخواهید به جای حرکت از جلو به عقب، به پهلو به پهلو تکان بخورد. از این طریق هم راحت‌تر است که او را به معلم نگاه کند.
کودک را در آغوش بگیرید، تمام تنه‌اش بفشارید
از کودک بخواهید جلیقه یا پیراهن تنگ بپوشد. پیراهن های حسی خاصی وجود دارد به شکل جلیقه که کاملا تنه را با فشار ملایم بالاتنه را در آغوش می‌گیرند.
از کودک بخواهید برای استراحت روی زمین بغلتد.. یا او را روی پتویی مانند بغلتانید.
کودک خودش را گاز می‌گیرد/ ورودی حسی به دهان
به کودک لقمه ای برای خوردن یا یک تکه آدامس بدهید.
به کودک یک آب نبات جویدنی و ترش بدهید.
کودک بازو/ورودی حسی خود را گاز می‌گیرد
اگر کودک به تکنیک های دهان پاسخ نمی‌دهد، شاید به ورودی حسی در بازوی خود نیاز دارد. سعی کنید بازویش را فشار دهید.یا به او یاد دهید که بجای گاز گرفتن بازئیش را فشار دهد
کودک در حال خاراندن خود است/نیاز به ورودی حسی فشار عمیق دارد
سعی کنید هنگام انجام این کار به کودک فشار عمیقی وارد کنید. یعنی فشارهای محکمی به تمام بدنش. همچنین می‌توانید از او بخواهید دراز بکشد و یک توپ بزرگ را روی بدنش بغلتاند. یا قرار دادن کودک بین دو بالش یا تشک.
کودک با اعمال خود به شما خواهد گفت که آیا آن را دوست دارد یا نه. چیزی را که او با آن راحت نیست امتحان نکنید، اما ممکن است یکی از آنها کارساز باشد.
به تلاش خود ادامه دهید تا زمانی که یکی (یا چند مورد) را پیدا کنید که به نظر می‌رسد کودک به خوبی به آنها پاسخ می‌دهد. برای این مرحله از نزدیک با کاردرمانگر همکاری کنید.
4. نحوه استفاده از تکنیک(های) را به کودک بیاموزید:
اگر کودک قادر است برخی از این استراتژی ها را به تنهایی انجام دهد، به او نشان دهید که چگونه این کار را انجام دهد و سپس اجازه دهید خودش تلاش کند. تمرین را ادامه دهید تا زمانی که بتواند آن را فقط با یک یادآوری شفاهی انجام دهد. سپس، هر بار که او شروع به انجام رفتار تحریک قبلی کرد، به او یادآوری کنید که از استراتژی جدید استفاده کند.
اگر این راهبردی است که کودک به تنهایی قادر به انجام آن نیست، به او بیاموزید که چگونه بخواهد این استراتژی برای او انجام شود. به عنوان مثال، اگر استراتژی این است که به یک استراحت حرکتی بروید، جایی که او مانند یک پتو به دورش هم می‌پیچد، از او بخواهید برود یک «کارت استراحت» (من از یک مربع قرمز با X روی آن استفاده می‌کنم) و آن را به شما بدهد. شما می‌توانید این کارت ها را به صورت استراتژیک در مکان هایی قرار دهید که ممکن است او به آن نیاز داشته باشد.